Veelzijdigheid is een hoofdkarakterstiek van sportcomplex Amarena in Amersfoort, dat sinds april 2018 de professionele en recreatieve beoefening van onder meer de zwemsport faciliteert.
Al direct bij aankomst bij het sportcomplex laat 'veelzijdigheid' zich vangen in de verschillende verschijningsvormen. Aan de stadsentree vanaf de Hogeweg gaat het gebouw gehuld in een kleurige gevel die in de donkere uren opvallend oplicht. Aan de zijde van de Buurtas heeft het complex haar hoofdentree en terrassen en is de presentatie open en uitnodigend. Aan de kant van het Waterwingebied en de Spreeuwenstraat is de uitstraling juist landelijk, dankzij het groendak met dakterrassen.
Binnenin het bijna 11.000 m2 grote gebouw hebben de architecten van VenhoevenCS de veelzijdigheid vertaald in drie zwembaden, waaronder een 50 meter wedstrijdbad en een multifunctioneel bassin met springtorens van 3, 5, 7½ en 10 meter hoog én een minstens zo opzienbarende, 90 m lange glijbaan.
Boven de baden bevindt zich de NOC*NSF-sporthal: 54x33 m en 11 m hoog. Met deze afmetingen is de hal ook gemakkelijk in te zetten voor evenementen. Ook beschikt Amarena over een grote horecaruimte, krachthonk en kleedruimten en een professionele fysiotherapiepraktijk. De parkeergarage onder het gebouw biedt plaats aan ruim 200 auto’s. Vanuit de garage voeren de lift en een breed trappenhuis naar de sportfaciliteiten.
Met dit functioneel programma is Amarena de adequate opvolger van zowel de bestaande sporthal Schuilenburg en het Sportfondsenbad van Amersfoort alsook het zwembad in Liendert.
Exterieur en interieur zijn eveneens met elkaar in dialoog. Vanaf alle buitenzijden zijn via markante gevelopeningen de verschillende functies en vormen van gebruik herkenbaar. De reflectie van daglicht en het doorzicht naar de andere ruimten en de verschillende omgevingen bepalen de sfeer in het complex, waarin ’t allemaal draait om de top- en recreatiesport.
Wie vanaf de hoofdentree de begane-grondvloer betreedt, treft aan de rechterzijde het bassin, een 25 m lang instructiebad. In het verlengde hiervan ligt het bad met de springtorens. Dit torenbad is voorzien van een beweegbare bodem. Een sprong van de hoogste niveaus is uitsluitend toegestaan als de bodem minimaal 5 m onder de waterspiegel ligt. Zo niet, dan blijven de toegangshekken gesloten. De bodem van de betonnen bak kan tot een diepte van 5,6 m.
Aan de linkerzijde strekt het 50 m wedstrijdbad zich uit. Het bad telt tien banen (in plaats van de gebruikelijke acht) waardoor de totale breedte van het bad uitkomt op 25 m, conform de eis van de Koninklijke Nederlandse Zwembond. Via een verschuifbare tussenwand is het bad te splitsen in twee delen van verschillende lengten. Op de tussenwand kunnen desgewenst de startblokken met tijdsregistratie worden geplaatst.
Op constructief advies van Bartels Ingenieurs voor Bouw & Infra heeft bouwcombinatie OLCO – Sportsphere de begane-grondvloer opgebouwd uit kanaalplaten met druklaag en afwerking. De perrons rondom de zwembaden zijn uitgevoerd als breedplaatvloer op stalen liggers, betonnen wanden en betonnen kolommen. De eerste en twee verdieping bestaan uit een geschoorde staalconstructie met kanaalplaatvloeren. Breedplaatvloeren zijn ingezet voor de smalle stroken en veelhoeken van de vloervelden. Het dak is een staalconstructie met geïsoleerde stalen dakplaten. Aan staal is in totaal 1,2 miljoen kilo in de constructies verwerkt.
Het geheel rust op de kelderconstructie van betonnen wanden op een in het werk gestorte betonvloer. Behalve de parkeergarage is in deze kelder ook de technische ruimte ondergebracht. Hier staan de waterpompen en regelinstallaties waarmee Amarena zelf het chloor aanmaakt, door zout te splitsen via elektrolyse. Hierdoor is transport van het gevaarlijke chloor niet nodig. Daarnaast staan grote polyestercilinders opgesteld, gevuld met verschillende lagen zand voor het filteren van het zwembadwater.
De isolerende sedum dakbedekking helpt mee om het energiegebruik – een hoofdaandachtspunt bij zwembaden – te beperken. Daarnaast gebruikt Amarena een warmtekrachtcentrale en warmtepomp, intelligent ventilatiesysteem, zonnepanelen en -collectoren, daglichtregeling, LED-verlichting en aanwezigheidssensoren. In combinatie met duurzame bouwkundige toepassingen, zoals isolerende sandwichpanelen en triple glas in de gevels, scoort het gebouw een 9,5 in GPR.
Amarena is voornamelijk het product van het geprefabriceerd bouwen. Maar ook het ‘ouderwetse handwerk’ is niet geschuwd. De 170.000 badtegels zijn stuk voor stuk met de hand aan de binnenwanden van het zwembad vastgelijmd.
Locatie: De Velduil 2, Hogekwartier, Amersfoort • Opening: april 2018 • Oplevering: juli 2017 • Start bouw: januari 2016 • Oppervlakte: 18.500 m2 • Opdracht: Gemeente Amersfoort • Architectuur: VenhoevenCS • Constructief ontwerp: Bartels Ingenieurs voor Bouw & Infra • Hoofduitvoering: bouwcombinatie OLCO – Sportsphere • VenhoevenCS, Gemeente Amersfoort, Nico Brons, Fred Oosterhuis en Heerkens van Bavel • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), oktober 2018 • Video-impressie (Gemeente Amersfoort, YouTube)