In het oosten van Haarlem is het voormalige bedrijfsterrein van ingenieursbureau Fluor omgevormd tot de groene en gemoedelijke stadsbuurt Elements. Het gerevitaliseerde, parkachtige gebied is optimaal toegankelijk en genietbaar gemaakt voor bewoners en bezoekers te voet of op de fiets, want de auto’s staan geparkeerd aan de rand van de wijk, in de Mobiliteitshub Elements. Deze ‘parkeergarage plus’ voorziet in ruim 280 parkeerplaatsen, oplaadfaciliteiten, ruimten voor deelauto’s en -fietsen, een servicepunt voor pakketpost én een werkcafé voor de buurt. Behalve multifunctioneel is de hub, naar ontwerp van Koschuch Architects Amsterdam, ook nog eens demontabel en remontabel.
Aan de basis van de Mobilliteitshub Elements staat het mobiliteitsconcept Smart Dock. Volgens dit concept leent een (bovengrondse) parkeervoorziening met zijn open, ruimtelijke structuur zich als vanzelfsprekend voor verschillende andere functies, naast de hoofdfunctie van parkeren. Bovendien is het gebouw door zijn modulaire opzet eenvoudig opnieuw in te delen, uit te breiden of in te krimpen voor ander gebruik of andere functies in de toekomst.
Daartoe is de Mobiliteitshub Elements modulair opgezet met een stalen hoofddraagconstructie, stalen trappenhuis en prefab-betonnen vloeren. Door deze opzet is het gebouw in de toekomst relatief eenvoudig aan te passen aan veranderd gebruik of nieuwe functies. En mocht het gebouw op deze plek ooit overbodig worden, dan kan ’t tot op de oorspronkelijke elementen uit elkaar voor herbouw op een andere locatie óf hergebruik van de elementen in andere bouwprojecten.
Deze vergaande adaptiviteit sluit ook aan bij de huidige ontwikkelingen en trends in mobiliteit. Steeds meer mensen nemen afstand van hun tweede auto of nemen, zeker jongeren, überhaupt geen auto meer. Ze reizen met het OV en delen of huren een auto als ze er een nodig hebben. Autobezit wordt autogebruik. Een permanente, niet-flexibele parkeergarage zou dan zomaar voor de helft leeg kunnen staan en lastig rendabel te exploiteren.
In de mobiliteitshub zijn de verdiepingen bestemd voor het parkeren. Wijkbewoners kunnen een vaste parkeerplek huren, in principe één per huishouden. De plint met commerciële en recreatieve voorzieningen promoveert het parkeergebouw tot een ‘hot spot’ voor de wijk, met de mogelijkheid om te winkelen, een drankje te drinken, een pakketje op te halen, elkaar te ontmoeten.
Tegelijkertijd is de hub de reactie op de traditionele parkeergarage als het schamel verlichte en vervreemdende volume waar sociale controle ontbreekt. De hub laat je thuis komen, mede dankzij de ‘warme’ bekleding met houten lamellen, afgewisseld met begroeide tussenpanelen en een dak vol grassen en gewassen.
Aangezien het parkeergebouw semi-open is, zijn de staalconstructies thermisch verzinkt, voor een langjarige bescherming tegen corrosievorming. De plint is, vanwege de meer langdurige verblijfsfunctie, beglaasd en geklimatiseerd.
Locatie: Schalkwijk, Haarlem • Omvang: 9.000 m2 bvo • Opgeleverd: eind 2023 • Bouw: 2022 • Opdracht en exploitatie: Dura Vermeer Vastgoed • Architectuur: Koschuch Architects Amsterdam • Constructief ontwerp: JVZ Ingenieurs • Installaties: Lomans • Hoofduitvoering: Continental Car Parks • Staalconstructies: Van den Brink Staalbouw • Verdiepingvloeren: Holcon, Preco • Houten lamellen: Foreco • Impressies: Koschuch en Dura Vermeer • Foto’s: Laurens Kuipers architectuurfotografie • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), juli 2025