Almere Poort is hard op weg een volwaardig stadsdeel te worden. In een aantal ‘kwartieren’ binnen het stadsdeel wordt volop gebouwd. Zo ook in Olympiakwartier. Voor dit gebied aan de zuidkant van Almere Poort zijn niet alleen zo’n 2.000 woningen in de verschillende huur- en koopsegmenten gepland. Ook de ontwikkeling van zo’n 160.000 m2 kantoorruimte en een ROC-vestiging staan op de rol. Met dit gevarieerde programma moet het Olympiakwartier uitgroeien tot het stadscentrum van Almere Poort. De gemeente Almere neemt hierop een voorschot met het indoorsportcomplex Olympiakwartier.
Het nieuwe complex staat tegenover het huidige Topsportcentrum en vlakbij het trein- en busstation. Het meet zo’n 6.050 m2 bvo, verdeeld over vijf lagen. Het ontwerp komt van het team Slangen + Koenis Architecten, Bartels ingenieursbureau, Bastenhof Consultancy en duurzaam bouwen-specialist Innax Gebouw & Omgeving, dat tevens de uitvoeringsbegeleiding verzorgt, en stoelt op het zwembadconcept ‘2521’ van de Koninklijke Nederlandse ZwemBond KNZB. Dit concept staat voor optimaal gebruik van het bad voor de zwemsport, onder meer door de ‘lean and mean’-afmetingen van het bad – 25 m lang en 21 m breed – en een badbodem die in de lengterichting kan bewegen.
Bijzonder aan het Olympiakwartier-bad is dat het niet ín de bodem wordt geplaatst, maar als een zelfdragend stalen bassin op de verhoogde vloer van de begane grond. Hierdoor is het bad snel gebouwd én in de toekomst (indien gewenst) eenvoudig in zijn geheel te verwijderen. De vrijgekomen ruimte kan dan een nieuwe functie of bestemming krijgen. Zo wordt bijgedragen aan de levensduur van het gebouw.
Net zo levensduurverlengend is de uitwerking van het 2521-concept voor Olympiakwartier. Het ontwerpteam bedacht op het concept een gestapelde variant, waarbij bovenop het 2521-zwembad een volledige breedtesporthal staat. Hierdoor wordt het zwembad gepromoveerd tot multifunctionele sportaccommodatie. Kleedkamers, kantoorruimten en andere functies die de sporthal ondersteunen, zijn ondergebracht in een aparte laag tussen zwembad en sporthal. Deze tussenlaag fungeert tevens als buffer tussen het klimaat in het zwembad met een relatief hoge temperatuur en luchtvochtigheid en de koelere en drogere condities in de sporthal.
Om het energiegebruik te reduceren, wordt gebruik gemaakt van een warmtepomp (voor ontvochtiging) en warmteterugwinning in de luchtbehandelingsinstallatie voor het zwembad. In de sporthal regelt een BaOpt-systeem het binnenklimaat.
Behalve aan de sportbeoefening in groeistad Almere levert het gebouw een onmiskenbare bijdrage aan de vitaliteit en belevingswaarde van de omgeving. Dat zit ‘m mede de gelede hoofdvorm van het gebouw. De sporthal, de tussenlaag met voorzieningen en de begane grond met zwembad en horeca lijken als losse doosvormige volumes op elkaar gestapeld.
Bovendien is de sporthal groter dan de tussenlaag en de begane grond, waardoor boven de tussenlaag een groot overstek ontstaat. De tussenlaag is op zijn beurt weer groter dan de begane grond. Dit geeft een tweede overstek boven de centrale entree die uitloopt op het sportplein waaraan ook het bestaande Topsportcentrum is gesitueerd. Zo vindt het nieuwe complex aansluiting op het bestaande stedelijke weefsel.
Om de uitstraling van het complex kracht bij te zetten, zijn de gevels uitgevoerd als sandwichpanelen met aluminium vliesgevels en houtskeletbouw-binnendozen met aluminium buitenbeplating.
De draagconstructie bestaat uit een staalskelet met kanaalplaatvloeren, breedplaatvloeren dan wel polyplaatvloeren. Om deze complexe constructie (met zijn uitkragingen) goed te ontwerpen én te bouwen, heeft Bartels het gebouw geheel in 3D uitgewerkt. Daarbij hebben bouwkundig aannemer Goosen Te Pas Bouw en staalconstructiebedrijf Bentstaal een gedetailleerd montageplan gevoegd. Hierin is de opbouw van de constructie in stappen uitgestippeld, inclusief tijdelijke onderstempeling om de constructie ook tijdens de bouw stabiel te houden (windhozen zijn een veelvoorkomend fenomeen in het weidse Almere). Bij het plan gaat een 3D-animatie die elke stap in de uitvoering duidelijk in beeld brengt en helpt bij de controle van de uitvoeringskwaliteit.
De overgang tussen de staalconstructie van het zwembad en die van de sporthal is gemaakt met twee stalen spanten van 4,5 m hoog, 35 m lang en 45 ton. De spanten zijn in drie vervoerbare delen naar de bouwlocatie gegaan en aldaar in elkaar gebout. Met behulp van vier kranen zijn de spanten op hun plek gehesen. Pas ná de montage van de tijdelijke schoren en het hulpstaal zijn ze losgekoppeld van de kranen.
De onderzijden van de spanten zijn net als de staalconstructie van het zwembad door Van Merksteijn Staalcoatings voorzien van een brandwerende én corrosiewerende coating. (De coating valt in corrosieklasse C4 volgens EN12944). Hiermee is het staal bestand tegen de hoge luchtvochtigheid en (chloor)dampen van het zwembadmilieu. De verdiepingvloeren zijn – alsof het daken zijn – waterdicht gemaakt met een zelfklevend dampscherm met glasvezel-wapeningsmat en een aluminiumfolie als toplaag.
Locatie: Olympiakwartier, Almere • Oplevering: maart 2016 • Start bouw: oktober 2014 • Omvang: 6.050 m2 • Opdracht: Gemeente Almere • Architectuur: Slangen + Koenis Architecten • Constructief ontwerp: Bartels ingenieursbureau • Installatietechniek: Bastenhof Consultancy • Duurzaamheidsadvies en bouwmanagement: Innax Gebouw & Omgeving • Uitvoering: Goosen Te Pas Bouw • Staalconstructie: Bentstaal • Foto’s: Slangen + Koenis Architecten, Bartels ingenieursbureau, Goosen Te Pas Bouw en Bob Friedlander • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), oktober 2016